รู้จักผานสับกลบ ขั้นตอนสำคัญหลังเก็บเกี่ยวที่หลายคนมองข้าม

รู้จักผานสับกลบ ใช้ในขั้นตอนสำคัญหลังเก็บเกี่ยว ที่หลายคนมองข้าม!
เชื่อว่าพี่น้องเกษตรกรหลายคนให้ความสำคัญกับการเตรียมดินก่อนปลูกพืช แต่อาจลืมนึกไปว่า ช่วงหลังการเก็บเกี่ยว ก็สำคัญไม่แพ้กัน โดยช่วงหลังการเก็บเกี่ยวนั้นส่วนใหญ่จะเต็มไปด้วยเศษพืช เศษฟาง ที่ต้องทำการจัดการให้เรียบร้อยก่อนเริ่มเตรียมดินสำหรับการเพาะปลูกใหม่ แต่พี่น้องเกษตรกรที่ติดตาม CMT ตัวจริงจะรู้กันว่า CMT ไม่แนะนำให้เผาอย่างแน่นอน แล้วจะกำจัดเศษพืชอย่างไร? ขั้นตอนนี้ผานสับหมกคือคำตอบ
บทความนี้ CMT จะพาไปทำความรู้จักกับผานสับหมก หรือผานสับกลบ อุปกรณ์ต่อพ่วงรถไถที่จะช่วย ตัด ย่อย และพลิกกลบเศษพืช รวมถึงเศษวัชพืชได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งนอกจากจะช่วยจัดการเศษพืชแล้ว ผานสับหมกยังมีประโยชน์ด้านอื่น ๆ อีกมาก จะมีอะไรบ้าง เราไปดูกันเลย!

ผานสับกลบคืออะไร? ทำไมจึงสำคัญต่อการเกษตรไทย
ผานสับกลบ คืออุปกรณ์ต่อพ่วงรถแทรกเตอร์ มีลักษณะเป็นโครงเหล็กที่มีใบจานจัดเรียงกัน 2 ฝั่งในแนวสลับฟันปลา และวางองศาเฉียงเข้าหากัน เพื่อให้สามารถสับ ตัด และพลิกกลบเศษพืชลงดิน เตรียมดินหลังเก็บเกี่ยวให้มีคุณภาพมากขึ้นได้ในขั้นตอนเดียว
ผานสับกลบมีทั้งรูปแบบ 4 จาน และ 6 จาน เหมาะใช้สำหรับไถกลบเศษพืชหลังฤดูเก็บเกี่ยว ไม่ว่าจะเป็น ไถกลบฟางข้าว ซังข้าวโพด หรือตอซังอ้อย เพื่อเปลี่ยนเศษพืชเหล่านั้นให้กลายเป็นอินทรียวัตถุที่ดีต่อดิน ลดการเผาที่เป็นสาเหตุของฝุ่นควัน PM2.5 และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมที่เป็นปัจจัยสำคัญในงานเกษตรกรรมอีกด้วย
โดยประโยชน์ของผานสับหมก มีดังนี้
- เพิ่มอินทรียวัตถุในดิน จากเศษพืชหรือตอซังที่จะย่อยสลายกลายเป็นปุ๋ย
- ลดการเผา ซึ่งเป็นสาเหตุของ PM2.5 และคาร์บอนไดออกไซด์บนชั้นบรรยากาศ
- เตรียมหน้าดิน ปรับปรุงให้ร่วนซุย เหมาะแก่การเพาะปลูกครั้งต่อไป
- ช่วยควบคุมวัชพืช ตัดวงจรการเกิด และลดโอกาสการเกิดโรคพืชด้วยการฝังกลบพาหะลงดินไม่ให้เจริญเติบโต

ผานสับหมก ต่างจากผานไถทั่วไปอย่างไร?
พี่น้องเกษตรกรหลายคนน่าจะมีผานไถประจำบ้านอยู่แล้ว เลยอาจเกิดความสงสัยว่า แล้วผานสับหมก จะแตกต่างจากผานไถทั่วไปอย่างไร เราขอสรุปให้มาเป็นตาราง ดังนี้
| รายการเปรียบเทียบ |
ผานไถทั่วไป |
ผานสับหมก |
| จุดประสงค์หลัก |
พลิกหน้าดิน เตรียมแปลงเพาะปลูก |
สับหมกฟาง หรือกลบเศษพืชหลังเก็บเกี่ยว |
| ใบผาน |
มีขนาดใหญ่ หนา จัดเรียงกันเป็นแนวเดียว เน้นใช้ในการปรับพลิกดิน |
วางจานในลักษณะโค้ง และเรียงใกล้กันแบบสลับฟันปลา เพื่อสับ ตัด ย่อยเศษพืชให้ชิ้นเล็กลง |
| การใช้งาน |
ใช้เตรียมดินก่อนเพาะปลูก |
ใช้จัดการเศษพืช และเตรียมดินหลังเก็บเกี่ยว |
| ผลลัพธ์ |
หน้าดินโปร่ง ร่วนซุยมากขึ้น |
ดินมีอินทรียวัตถุเพิ่มขึ้นจากการย่อยสลายของเศษพืช |
ในหลายพื้นที่ เกษตรกรนิยมใช้ผานสับหมกของ CMT เพราะโครงสร้างแข็งแรง ใบผานหนา ทนงานหนักอย่างการสับเศษพืชปริมาณมาก เช่น ใช้ผานสับหมกจัดการกับฟางข้าวที่มักจะมีจำนวนมากหลังฤดูเก็บเกี่ยว
อ่านบทความน่าสนใจเพิ่มเติม: 5 เทคนิคจัดการฟางข้าวหลังเก็บเกี่ยว ต่อยอดแทนการเผา เกษตรสะอาด
ขั้นตอนการใช้ผานสับหมกอย่างถูกวิธี
ในการใช้ผานสับหมกให้ได้ประสิทธิภาพที่สุดนั้น แนะนำให้พี่น้องเกษตรกรทำตามขั้นตอนนี้เลย
- ตรวจสภาพพื้นที่ จัดการกับเศษพืชขนาดใหญ่ ก้อนหิน หรือไม้ที่มีความแข็งมากออกก่อน
- ปรับตั้งความลึกของใบผานให้เหมาะสม แนะนำให้ตั้งใบผานไถให้ได้ความลึกเฉลี่ย 15-20 ซม. เพื่อให้เหมาะสำหรับการสับฟาง หรือซังข้าวโพด
- ไถให้ทั่วพื้นที่ในแนวสลับตัดขวาง เพื่อให้เศษพืชถูกสับละเอียด และฝังกลบอย่างสม่ำเสมอ
- ตรวจเช็กผลลัพธ์หลังไถ หลังไถเรียบร้อยแล้ว ดินควรร่วนซุย และสามารถเห็นเศษพืชอยู่ใต้ผิวดินประมาณ 5-10 ซม.
- พักดินไว้ให้เศษพืชย่อยสลายก่อนปลูกรอบใหม่ ทิ้งดินไว้ประมาณ 15-20 วัน เพื่อให้จุลินทรีย์ทำงานเต็มที่ในการเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน

ประโยชน์ของการใช้ผานสับหมกที่มีต่อดิน และการคาดการณ์ผลผลิต
นอกจากผานสับหมกจะมีประโยชน์ในการจัดการดินและเศษพืชหลังเก็บเกี่ยวแล้ว ผานสับหมกยังมีประโยชน์ด้านอื่น ๆ อีก ดังนี้
- เพิ่มอินทรียวัตถุในดิน ทำให้ดินโปร่ง เหมาะสำหรับการเพาะปลูกมากขึ้น
- ลดต้นทุนปุ๋ยเคมีในระยะยาว เพราะเศษพืชกลายเป็นอินทรียวัตถุที่ดีต่อดิน ช่วยให้พืชเจริญเติบโตได้ดี
- ช่วยให้พืชรุ่นต่อไปแตกรากดี เจริญเติบโตเร็ว
- ลดการเผาฟาง หรือซัง ซึ่งช่วยลดปัญหาฝุ่น PM 2.5 ที่ส่งผลต่อสุขภาพระยะยาวของพี่น้องเกษตรกร
- ส่งเสริมแนวทางเกษตรยั่งยืน ลดเผา เกษตรสะอาด ได้ผลผลิตปลอดภัยอย่างยั่งยืน
อ่านบทความน่าสนใจเพิ่มเติม: เกษตร 4.0 คืออะไร? เปิดโลกการเกษตรยุคใหม่ที่เกษตรกรไทยต้องเข้าใจ

เคล็ดลับการดูแลผานสับหมกให้มีอายุการใช้งานนาน
ลงทุนทั้งทีก็ต้องใช้ให้คุ้ม! หากพี่น้องเกษตรกรคนไหนที่เริ่มสนใจลงทุนกับผานสับหมกแล้ว แนะนำให้ดูแลรักษาตามวิธีเหล่านี้ เพื่อให้ผานสับหมกนั้นมีอายุการใช้งานนาน คุ้มกับเงินทุกบาทที่เสียไป
- หมั่นตรวจเช็กสภาพใบผาน น็อต แกนหมุนก่อนใช้ และหลังใช้งานอยู่เสมอ
- ทำความสะอาดหลังใช้งานทุกครั้ง และควรเช็ดให้แห้ง รวมถึงพ่นน้ำมันป้องกันสนิม
- เก็บในที่ร่ม ไม่โดนแดดหรือฝนโดยตรง แต่ควรเป็นที่ ๆ อากาศถ่ายเท ไม่อับชื้น
- ใช้จาระบีบริเวณจุดหมุนเป็นประจำ เพื่อลดความฝืดที่จะเป็นสาเหตุของผานสึกในภายหลัง
อ่านบทความน่าสนใจเพิ่มเติม: เช็กก่อนใช้งานทุกวัน! 5 จุดสำคัญที่ต้องดูทุกครั้งก่อนใช้ผานไถ

ผานสับกลบ ขั้นตอนสำคัญหลังเก็บเกี่ยว ต่อยอดผลลัพธ์ที่ดีกว่าเดิม
เพราะดินคือปัจจัยสำคัญในการเพาะปลูก ดังนั้นไม่ว่าจะก่อนหรือหลังปลูกพืช พี่น้องเกษตรกรจึงควรให้ความสำคัญกับการเตรียมดินอยู่เสมอ และสำหรับขั้นตอนหลังเก็บเกี่ยว ผานสับหมก คือตัวช่วยที่จะช่วยจัดการกับเศษพืชและดินได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
เพื่อตอบโจทย์งานเกษตรไทย การลงทุนในเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพ ก็จะยิ่งช่วยให้พี่น้องเกษตรกรเตรียมดินได้สมบูรณ์ เพิ่มโอกาสได้ผลผลิตงอกงามมากยิ่งขึ้น และผานจาก CMT Thailand คือทางเลือกที่อยากแนะนำให้กับพี่น้องเกษตรกรไทยทุกคน ด้วยการออกแบบที่เหมาะแก่การนำไปใช้จริง ช่วยจัดการเศษพืช ปรับปรุงดินให้โปร่ง เต็มไปด้วยอินทรียวัตถุ พร้อมสำหรับการเพาะปลูกใหม่ในทุกฤดูกาล
สนใจผลิตภัณฑ์ ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมผ่านช่องทาง
- CMT Thailand เบอร์ +66 38 273 250 to 7
- Facebook Page: Cmt ชลบุรีเมืองทอง ไถดีที่สุด -เพจหลักเพจเดียว
- สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมผ่าน LINE Official @cmt1955
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับผานสับหมก (FAQs)
รวมคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับผานสับหมก เพื่อประกอบการตัดสินใจของพี่น้องเกษตรกรไทยแล้ว ที่นี่
Q: ผานสับหมกต่างจากผานพรวน หรือผานไถอื่น ๆ อย่างไร?
A: ผานสับหมกจะเน้นการ สับและกลบเศษพืช หลัง เก็บเกี่ยว ในขณะที่ผานไถเน้นพลิกหน้าดิน ก่อน เพาะปลูก
Q: จำเป็นต้องสับหมกเศษพืชทุกครั้งหลังเก็บเกี่ยวไหม?
A: ควรทำอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อรักษาคุณภาพดิน และลดปริมาณวัชพืชในรอบการปลูกต่อไป
Q: หลังไถสับหมกแล้ว ควรพักดินกี่วันก่อนปลูกพืชใหม่?
A: โดยทั่วไปควรพักดินไว้ประมาณ 15-20 วัน ให้เศษพืชย่อยสลายเป็นอินทรียวัตถุในดินก่อน
Q: ต้องใช้แรงม้ารถแทรกเตอร์เท่าไหร่ถึงจะเหมาะกับผานสับหมก?
A: ผานสับหมก 4 จาน เหมาะสำหรับใช้กับรถแทรกเตอร์ 40-60 แรงม้า ขึ้นอยู่กับขนาดแปลงและสภาพดิน แต่ผานสับหมก CMT มีให้เลือกหลากหลายขนาด สามารถเลือกตามขนาดแรงม้ารถไถที่มีได้เลย


